KAZIMIERZ JAGIELOŃCZYK
  |
Urodzony 30 XI 1427 r. w Krakowie,
zmarł 7 VI 1492 r. w Grodnie; od 1440 r. wielki książę litewski, od 1447 r.
król polski. Młodszy syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej, w 1454 r.
poślubił Elżbietę Rakuszankę, córkę Albrechta II Habsburga.
Przed koronacją wystawił przywilej dla
Litwy, w którym rozszerzył swobody osobiste i prawa majątkowe bojarów oraz
zagwarantował niepodzielność terytorium Litwy.
W Koronie opierał się na rycerstwie
wielkopolskim, prowadząc politykę rewindykacyjną w stosunku do Pomorza
Gdańskiego i ścierając się z opozycją małopolskich możnowładców pod
przewodnictwem biskupa krakowskiego, kardynała Zbigniewa Oleśnickiego.
W odpowiedzi na wybuch wznieconego
przez Związek Pruski powstania w państwie krzyżackim 6 III 1454 r. wydał akt
inkorporacyjny Prus do Polski i wypowiedział wojnę Zakonowi. Pragnąc zjednać
szlachtę wielkopolską dla pospolitego ruszenia, wydał 15 IX 1454 r. przywilej
cerekwicki, rozszerzony później w
Nieszawie na inne dzielnice.
Wojna 13-letnia (1454-1466) z
Krzyżakami zakończyła się za sprawą mediacji papieża pokojem w Toruniu, na mocy
którego włączono do Polski Pomorze Gdańskie i pozostałe części tzw. Prus
Królewskich, a Zakon pozostał we wschodniej części Prus lennikiem Polski.
W okresie 1454-1456 włączył do Korony
księstwo oświęcimskie, a w 1455 r. lennikiem króla polskiego uznał się książę
zatorski.
Po śmierci książąt mazowieckich
Kazimierz wcielił w 1463 r. do Polski ziemię gostyńską i rawską, a w 1476 r. -
ziemię sochaczewską. W polityce wobec Kościoła zapewnił sobie prawo obsady
katedr biskupich - kosztem praw kapituł i uprawnień papieża.
Na arenie międzynarodowej prowadził
aktywną politykę dynastyczną na terenie Czech i Węgier (w 1471 r. Władysław
Jagiellończyk objął tron czeski, a w 1490 r. - węgierski).
Komentarze